LENNAH KOSTER
regisseur en programmamaker
Humans of Amersfoort
2021
Projectleiding en verhalen: Lennah Koster
Fotografie: Aylin van den Houten
Gefinancierd door Gemeente Amersfoort
In Humans of Amersfoort legden we van de een reeks eigenzinnige, bijzondere, opvallende, kleurrijke en alledaagse mensen uit Amersfoort vast. Aan Amersfoortse voorbijgangers wordt een persoonlijke vraag voorgelegd zoals; Waar worstel je op dit moment mee? Of; Wat heb je in jouw leven moeten overwinnen? Het biedt een kijkje in het leven van onze stadgenoten, die we dagelijks passeren.
We raakten geïnspireerd door de Amerikaanse fotograaf en blogger Brandon Stanton, het brein achter de populaire Humans of New York. De serie werd tussen 29 september 2021 en 5 januari 2022 gepubliceerd in de Stad Amersfoort en op Instagram via @humansamersfoort.
Fabrizio
(43 jaar)
In 2006 ging ik voor de bruiloft van mijn zusje naar Angola. Dat was de eerste keer dat ik terugkwam in mijn geboorteland. Als ik mijn mond niet opendoe dan is het prima, maar zodra ik ga praten dan denken de Angolezen 'hey jij bent niet van hier'.
Ik moest opletten wat ik zei want de mensen reageren iets anders. Ik heb echt een grote mond, dus dat was lastig. Op de bruiloft van mijn zus was een man ontzettend aan het opscheppen over hoe goed het leven in Angola is. Ik zei: "sorry maar dit klopt niet."
Ik dacht dat we een normale discussie hadden, maar opeens pakte hij mij om mijn nek heen en begon te vechten. Het is een enorm cultuurverschil. Ik ben na al die jaren toch meer Europees. Als ik iets hoor, dan reageer ik er eerlijk op. Mijn moeder zei: "Ik dacht dat jij hier echt terug moest komen, maar beter niet."
Fatma Koşer Kaya
(53 jaar)
Wij hebben in Nederland half niet door hoe uniek onze vrijheid is. Die vrijheid is ook niet zomaar verkregen, daar is een gevecht aan vooraf gegaan. In het woord vrijheid zit voor mij zo’n ongekend gevoel van blijdschap. Het recht om erkend te worden, gerespecteerd te worden om wie je bent en waar je voor staat. Daar moeten wij verantwoordelijk mee omgaan.
Wie je bent begint bij je ouders. Brood op straat gooien was in de ogen van mijn vader een doodzonde. Want brood was heilig. Brood staat voor al het voedsel.
Er zijn mensen die daar niet makkelijk aan komen en er zijn mensen die hiervoor de aarde hebben bewerkt. Dat gooi je niet weg en zeker niet op straat, waar iemand erop kan trappen.
Ik heb dat altijd heel erg belangrijk gevonden, het verhaal erachter, waarom hij daar zoveel waarde aan hechtte. Als ik nu op straat loop en ik zie brood op straat liggen, het maakt niet uit met wie ik ben, ik moet het gewoon oppakken, zodat er niet op getrapt kan worden. Dat is echt een tik van mij.
Guido
(58 jaar)
De levensles die ik graag wil doorgeven is: Blijf altijd in je eigen idealen geloven.
Als kleine jongen was ik al bezig met de slootkant bij ons in de Polder te modelleren. De omgeving naar mijn eigen hand te zetten.
Ik ben landschapsarchitect geworden en gaan werken voor Prorail en Rijkswaterstaat. Sinds zes jaar zet mij als wijk tuinman van het Soesterkwartier in voor een groener Amersfoort. Ik probeer mensen zoveel mogelijk te inspireren en te helpen om hun tuin te 'vergroenen' of samen met vrijwilligers het openbaar groen mooier te maken. Mensen hebben vaak wel idealen, maar weten niet waar ze moeten beginnen en ook niet wanneer het voldoende is. Hoe ver moet je gaan? Vaak kan je een grote stap maken met slechts een kleine verandering. Ik geloof in: Goed voorbeeld, doet goed volgen. Ook al is het maar een klein beetje wat je doet, het kan voor een kettingreactie zorgen. Als ik nu door de wijk loop zie ik die reactie. Op verschillende plekken zie ik tuintjes die, met mijn hulp, groener zijn geworden.
Joost & Maartje
(18 jaar & 19 jaar, broer en zus)
Maartje: 'Ik waardeer aan jou dat je heel eerlijk bent, maar soms is dat ook wel lastig, daar moet je wel mee oppassen.'
Joost: 'Ja dat weet ik. Dat hoor ik wel van meer mensen.'
Maartje: 'Onze familie is heel christelijk en dan zegt hij bijvoorbeeld gewoon tegen mijn opa: Ik ben atheïst. Ja dan denk ik: Je had ook gewoon niks kunnen zeggen. Ik draai er altijd een beetje omheen.'
Joost: 'Nee daar doe ik niet aan. Ik geloof echt wel dat religie iets voor mensen kan doen, maar dat het meer als een placebo pilletje werkt. Als je denkt dat je de wind in je rug hebt, dan voel je het.'
Maartje: 'Ik vind religie iets heel moois, maar ik denk dat je wel heel progressief in je geloof mag zijn. Een paar weken geleden hadden we een familieweekend en toen keken we elkaar een paar keer aan zo van: Wat is hier allemaal gaande? Er werd bijvoorbeeld gezegd: God heeft ons samengebracht. Dan denk ik: Als we dit niet hadden afgesproken, waren we allemaal niet gekomen hoor!'
Burcu
(30 jaar)
In de ochtend komen er bij het tankstation waar ik werk hele normale mensen, maar naar de avond toe krijgen we een hele stroom met jongeren die allemaal soorten drugs gebruiken.
Het lijkt de laatste jaren meer te zijn geworden. Ze blowen of soms komen ze met van die lachgas ballonnen in hun hand de winkel, vervolgens rijden ze daarmee ook weer weg.
Dan denk ik altijd: 'Dit is zo gevaarlijk en zonde, dan ben je jong en verpest je zo je leven.'
Als ik dat zie maak ik mij wel eens zorgen over mijn eigen twee kinderen. Ik hoop voor hun dat ze later leuke vrienden hebben, hun school afmaken en geen gekke dingen gaan gebruiken.
Satty & Okke
(48 jaar & 46 jaar)
Waarin verschillen jullie van elkaar en waarmee vullen jullie elkaar aan?
Okke ‘Ik heb van haar geleerd dat ik niet te snel moet oordelen en meer open moet staan voor dingen die soms ook niet wetenschappelijk onderbouwd zijn.’
Satty 'Ik ben niet gelovig, maar ik ben wel bezig met yoga en spiritualiteit. Ik sta open voor spirituele ervaringen. Hij was vroeger altijd aan het praten over wetenschap en evolutie, daarmee lagen onze belevingswerelden verder uit elkaar. Nu staat hij ook meer open voor andere invalshoeken. We kibbelen wel eens over onnozele dingen, maar over de grote levensthema's zijn wij het eens.’
Vincent
(40 jaar)
De geboorte van ons zoontje Sun sloot heel mooi aan op de transitie waar ik eigenlijk al doorheen ging. Ik ben nog meer dan voorheen graag thuis, bij mijn vriendin en familie en ik beweeg mij in een kleinere kring dan dat ik een aantal jaar geleden deed. Nu hij er is, is dat gevoel alleen maar gegroeid, eigenlijk wil ik nu nog kleiner.
Marloes Coenen is een vrouwelijk vechter. Zij zei mij ooit; ‘Als je ouder wordt, dan wordt je één grote open zenuw. Het is alsof een fysiek deel van jezelf gewoon rondloopt en de hele dag allerlei risico’s loopt. Het zijn niet jouw armen, niet jouw benen, maar jij bent het wel.’ Nu weet ik wat ze daarmee bedoelt.
Floor
(37 jaar)
Bij mijn oudste en jongste kind ben ik thuis bevallen, maar tijdens de bevalling van onze middelste zoon moest ik naar het ziekenhuis. Het was een enorm gevecht voor mij en mijn vriend om onze wensen er doorheen te krijgen. Voor je het weet krijg je van alles toegediend of staat je kamer vol witte jassen.
Ze wilde zorgen dat de bevalling sneller ging, terwijl ik er juist de tijd voor wilde nemen en bevallen zonder medicatie. Ik heb het idee dat bevallen in het ziekenhuis steeds meer wordt gestimuleerd en vrouwen het gevoel hebben tijdens een bevalling heel afhankelijk van andere te zijn.
Mijn droom is om de opleiding tot verloskundige te gaan starten. Als ik over een aantal jaar zelf verloskundige ben wil ik vrouwen het gevoel geven dat ze het zelf kunnen. Ik hoop vrouwen te stimuleren om zoveel mogelijk op een natuurlijke manier te bevallen, in alle rust.
Jeanette
(57 jaar)
Mijn ouders waren allebei heel dol op deze volkstuin. De zondag voordat mijn moeder overleed zat ze hier nog op haar knieën te werken aan een bloemenperkje, waar ze een dakpan begroeit met mos in wilde doen.
Die had ze vanuit Almelo meegenomen en wilde het een plekje geven in onze tuin.
Waarschijnlijk had ze toen al een interne bloeding, maar daar hebben we die dag niks van gemerkt. Een paar dagen later overleed ze. Een aantal jaar later overleed ook mijn vader.
Al heb ik er soms moeite mee om het bij te houden, deze tuin kan ik nooit wegdoen. Ik zou het heel raar vinden als er andere mensen in deze tuin zouden werken. Het voelt gewoon als mijn thuis.
Annie
(54 jaar)
Ik was laborant en ik kreeg pijnstillers van de bedrijfsarts. Dan ga je maar weer verder. Je moet door. Je hebt verantwoordelijkheid. Je werk moet af. Het was super leuk werk, maar ik kon mijn grenzen niet bewaken.
Dingen moesten 'goed', wat je goed deed dat hoorde je niet, maar je hoorde wél wat je nog niet gedaan had. Dan is het heel moeilijk om je eigen grenzen aan te geven. Daar liep ik tegen mijn veertigste tegenaan. Ik kreeg RSI en kon niet eens meer een kopje koffie vasthouden.
Ik heb een half jaar thuis gezeten met vreselijke pijn. Dat was het moment waarop ik dacht: 'Hoe ben ik hier beland?'
Ik kwam ik mijn eigen drive tegen. Dat is op zich positief, maar in mijn geval ging ik te ver. Sindsdien houd ik alles klein. Ik kan alles, maar met mate, hier vind ik ook zingeving in.
Robin
(26 jaar)
Ik ben dance programmeur bij poppodium Fluor. We zijn anderhalf jaar gesloten geweest, dat was een hele gekke tijd. Mijn werk is verbonden aan mijn identiteit. Alles wat ik doe heeft te maken met muziek en mensen bij elkaar brengen, als dat opeens niet meer kan, dan valt er een groot gat.
De lockdown raakte mij daardoor misschien nog wel iets persoonlijker. 'Ben ik nog wel relevant? Vinden mensen het nog wel leuk wat ik doe? Ga ik die zalen na dit alles weer vol krijgen?'
Super Zwoel festival in september was het eerste Fluor festival dat weer door kon gaan. Ik weet nog dat ik daar stond tussen 750 mensen. Na al die tijd waren we eindelijk weer samen. Ik zag veel jongeren die nog nooit uit waren geweest. Aan het begin van de pandemie waren ze 16 jaar en nu net 18. Zij hebben die ervaring van de eerste keer uitgaan overgeslagen. Voor het eerst waren ze nu op een echt feest, met harde muziek, waar ze bij de bar een drankje konden bestellen. Ik liep met kippenvel op mijn armen rond, het was een magisch moment.
Atif
(55 jaar)
In Turkije is fietsen een hobby, geen vervoermiddel. Je hebt daar geen stadsfietsen, alleen mountainbikes.
Toen ik in 2004 in Nederland aankwam werd ik gebeld door een kennis die in een fietsenfabriek werkte en die vroeg: 'Waar ben je?'
Ik zei: 'In Nederland.' Hij antwoordde: 'Oh dan stuur ik een container fietsen jouw kant op.' Zo ben ik mijn fietsenwinkel begonnen. Eerst als groothandel en later ben ik naar deze werkplaats met winkel toegegroeid. Ik heb een kans gepakt die opeens voor mij lag.
Het overviel mij, maar ik ben het gewoon gaan doen en langzamerhand werden fietsen mijn passie.
Marcus
(46 jaar)
Mijn oma zei altijd op z'n Drents; 'T is wat.'
Dat kon ze op verschillende manieren zeggen.
Van 'oh geweldig', of 'wat vervelend voor je' of 'het is wat het is'.
Ze is van de week overleden, daar rouw ik nu om.
Zij was mijn enige echte oma en ik mocht haar graag. In de jaren '50-'60 mocht je als vrouw als je kinderen had niet werken, dat was een schande. Mijn oma had daar maling aan, die kon goed tegen de flow ingaan en probeerde altijd in haar eigen kracht te staan. Toen haar kinderen klein waren had ze al een bijbaantje. Later ging ze zelfs 25 uur per week werken. Mijn opa stond daar helemaal achter. Mijn opa en oma waren de eerste in de ‘arbeidersstraat’ met een tv en een auto.
Angela
(47 jaar)
Ik moet zo naar binnen, want Ajax speelt straks. Ik heb 27 jaar op voetbal gezeten en voetbal is nog steeds een belangrijk onderdeel van mijn leven.
Vijf jaar geleden ben ik gestopt. We speelden elke zondag wedstrijden en moesten op een gegeven moment steeds helemaal richting Amsterdam. Dan ben je echt je hele dag kwijt. Met een drukke baan erbij werd dat wel veel.
In 2017 waren wij op vakantie op Kos en toen was er daar een aardbeving. We zijn niet in levensgevaar geweest, maar ik had echt even een besef moment dat ik voortaan zoveel mogelijk tijd met mijn gezin wil doorbrengen. Toen heb ik de knoop doorgehakt en ben ik gestopt met voetbal. Sinds kort zit ik op tennis, maar het is niks voor mij. Ik mis het sporten in een team en de rivaliteit van voetbal.
Bart & Cheng
(24 jaar & 22 jaar)
Bart: "Vroeger gebruikte ik veel social media. Het had toen veel invloed op mij, op hoe ik mij voelde, het beeld van mijzelf en van de wereld om mij heen. Ik stond hierdoor echt negatiever in de wereld."
Cheng: "Ik herken het wel. Toen ik 16 was zat ik ook continu op social media en dan zie je al die influencers allemaal leuke dingen doen. Je wilt dan het leven dat zij hebben kopiëren, maar dat kan helemaal niet. Je probeert dan iemand te zijn die je niet bent en je beseft je nog helemaal niet dat die influencers worden gesponsord om leuke dingen te doen. Dat hun leven achter de schermen ook 'normaal' is."